Hiểu về da mộc và vẻ đẹp của Tì Vết

1. Giới thiệu chung

Ngay từ khâu lựa chọn nguyên liệu, những tấm da thô được phân loại, sắp xếp và được các nhà thuộc da lựa chọn cho mỗi tấm da một "sự nghiệp, sứ mệnh" mà tấm da đó sẽ "theo đuổi và cống hiến". Lựa chọn trở thành tấm da mộc mạc, nguyên bản Aniline/Semi Aniline (như Vachetta, Semi) hay thêm chút hào nhoáng để trở nên rực rỡ, chỉn chu như những dòng da Hoàn Thiện - Finished (Da phủ màu/Corectted Grain...) phần lớn sẽ phụ thuộc vào độ hoàn hảo trên bề mặt để từ đó lựa chọn, phân loại và quyết định.

Theo thống kê của các nhà thuộc da, họ chỉ ra rằng chỉ có khoảng 5% tổng số da thô là không bị hư hại và phù hợp để chế biến làm da Anilin. Bởi vì các hạt và kết cấu tự nhiên vẫn còn nhìn thấy được trên da aniline nên da phải hoàn hảo. (Trích dẫn từ leather-dictionary.com). Dù đã được tuyển lựa như vậy, nhưng da dòng Aniline và Semi Aninle vẫn luôn có tì vết - tì vết này đã trở thành vẻ đẹp riêng có cho những tín đồ yêu mến dòng da thô mộc, ban sơ này.

Trong bài viết này, thợ da LECAS xin chia sẻ tới chị em những kinh nghiệm, hiểu biết, quan điểm của người thợ da về dòng Semi Aniline mà gần đây được nhiều chị em yêu mến là Vachetta, Semi và Mộc. Với mong ước rằng, chị em mê da không chỉ cảm thán "Đẹp không tì vết!" khi nhìn thấy sự hoàn hảo của các tấm da hoàn thiện mà chúng ta thấy được sự sâu sắc, khiêm nhường trong nét đẹp chưa hoàn hảo của dòng da Chưa Hoàn Thiện hoặc Bán Hoàn Thiện và hiểu về da mộc. Vẻ đẹp này sẽ không khiến những người yêu da trầm trồ, choáng ngợp nhưng mỗi ngày sẽ bền bỉ, len lỏi và rồi thấm đẫm vào trong cảm xúc, để từ đó trở nên sâu sắc và da diết như một nỗi nhớ.

2. Những vết sẹo lành

Do không được phủ lớp sơn màu nhân tạo, nên Full Aniline và Semi Aniline như một màn nước trong suốt, trong tới mức những cấu thành của thời gian và sinh trưởng thể hiện trên tấm da ra sao sẽ được hiện rõ một một mà ngay lập tức bằng mắt thường, chúng ta có thể thấy, bàn tay có thể chạm để cảm nhận được độ trơn hay thô ráp cũng những vết sẹo lành có thể tạo nên. Các vết sẹo được hình thành trong quá trình sinh trưởng, có từ dây kẽm gai, từ vết côn trùng đốt, từ vết xước để lại trong cuộc giao tranh... Tuy nó không mang lại một bề mặt hoàn hảo, nhưng với tín đồ yêu chuộng sự nguyên bản, đây là một điểm nhấn quý giá, thậm chí là tiêu chí để minh chứng cho một món đồ thuần chất tự nhiên.

Theo tiêu chuẩn của LECAS, những vết sẹo được chấp nhận trong quá trình sản xuất của LECAS là những vết sẹo lành, mảnh, nhỏ và thường khéo léo đặt tại những vị trí khuất trên chiếc túi xách. Những vết sẹo không đạt tiêu chuẩn thẩm mỹ như sẹo đánh dấu, sẹo làm tổn thương sâu biểu bì, sẹo thủng thì luôn luôn được loại bỏ.

Sẹo tổn thương sâu làm mất biểu bì, không được sử dụng

Sẹo Lành, có thể sử dụng

3. Loang màu, loang sáp nhuộm

Trông dẻo dai và rắn chắc là vậy, nhưng thấm da thuộc vẫn được cấu thành từ những sợi da có kết cấu đan xen và bền chặt. Bởi vậy, khi nhuộm thấu, mực màu sẽ len lỏi tới từng xớ da nhỏ, đọng lại, bao bọc và thấm tẩm từng sợi trên tấm da taọ nên màu sắc cho tấm da thuộc. Với cơ chế nhuộm xuyên tâm này, những khu vực có mật độ sợi liên kết khác nhau, sẽ cho ra những độ đậm nhạt khác nhau. Do vậy, sẽ da tự nhiên thường không thể nhuộm ra được màu sắc đồng nhất. Việc này càng trở nên rõ ràng hơn trên các miếng da Vachetta, sáp ướt. Sáp, mỡ cũng đọng lại với tỷ lệ khác nhau ở các vùng da có kết cấu khác nhau để từ đó tạo ra các mảng loang, có sáng, có tối, đan xen, chồng lấn mà không tuân theo bất cứ một quy tắc hay sự sắp đặt nào.

Tại LECAS, khi thi công những tấm da Semi Aniline, thì công đoạn ghép bộ theo màu sắc, vân da luôn được thực hiện bởi người thợ có tay nghề và kinh nghiệm nhất. Chiếc túi bạn cầm trên tay hiếm khi được ghép trọn vẹn trên 1 tấm da lớn mà thường xuyên được hình thành từ việc góp sức của nhiều "anh em" khác nhau để cho ra một sản phẩm có độ đồng đều tốt nhất.

Ảnh này chụp 1 tấm rộng thấy rõ màu sắc không đồng đều

4. Đốm sắc tố

Vì lý do nào đó, trên tấm da nguyên bản đã tồn tại những đốm sắc tố đậm và nhạt màu, khi nhuộm màu độ đậm nhạt đó cũng vì thế được hiện diện rõ ràng hơn. Có lẽ ở con người, chúng ta gọi đó là nốt ruồi hoặc đốm tàn nhang, đồi mồi chăng? Thợ da LECAS xin nhấn mạnh lại rằng, da Semi Aniline hay Aniline như một tấm gương trong suốt, hoặc như một chiếc máy ảnh no fillter, có thế nào thì được phản chiếu lại như vậy, đơn giản, trọn vẹn, không thể giấu diếm.

Những đốm sắc tố nhỏ

5. Chú bò với "vằn của mãnh hổ"

Những đường sọc dài vằn vện hệt như vệt hằn trên lưng hổ của những tấm da bò nguyên bản là những nếp gấp xuất hiện ở khu vực sống lưng, cổ, yếm. Đây là khu vực da thường xuyên có sự "lắc lư" trong quá trình di chuyển, vươn lên, cúi xuống... Chưa kể vùng da lưng phải chịu một lực kéo căng thường xuyên, không căng phồng như khu vực gần bụng nên tạo thành các vết gấp kéo dài. Lâu ngày các nếp gấp sẽ hình thành các kết cấu sợi khác biệt, đặc và chặt chẽ hơn. Do đó khi nhuộm xuyên tâm, những thớ da khác biệt sẽ "ôm" những hạt mực theo những mức độ đính kết khác nhau, tạo ra những vết hằn sáng - tối như những vết vằn vện của những chú hổ.

Vết hằn rõ nét hơn trên dòng da Aniline

Vết hằn sẽ thưa hơn ở phần lưng và mau hơn ở phần cổ

6. Sẹo rỗ nhỏ từ vết cắn của côn trùng

Vết côn trùng để lại trên tấm da có thể là những nốt thâm nhỏ, những vết rỗ tròn lấm tấm trên da. Những vết này vẫn được LECAS sử dụng nếu nó nhỏ cỡ đầu tăm, hoặc rất nông, đã lành và không tìm thấy tổn thương sâu mất đi lớp biểu bì. Những vết lớn, tổn thương sâu làm mất lớp biểu bị bắt buộc phải loại bỏ để đảm bảo tính thẩm mỹ của sản phẩm.

Những sẹo rỗ nhỏ do côn trùng để lại

7. Những Tia sét

Rất giống sẹo nhưng có hình dáng của tia sét? Đó là những lớp biểu bì nằm trên các mạch máu lớn. Ở dưới lớp da, chỉ một chút tác động nhỏ như phần gờ nhẹ của gân, mạch máu cũng khiến cho kết cấu lớp da biến đổi và thích nghi từ đó tạo ra những kết cấu sợi khác biệt, khi nhuộm màu, nó hiện lên rõ ràng như những tia sét cực ngầu trên bề mặt da tự nhiên. Nếu để ý kỹ, bạn sẽ thấy trên chiếc túi của bạn có cả những mảng sét to, sét nhỏ, đan xen, mờ ảo và độc nhất.

8. Kết cấu hạt khác biệt

Kết cấu hạt của các tấm da bò thường gặp hình tam giác, bạn sẽ thấy quen nếu nhìn thật kỹ vào bề mặt da của chính mình. Nhưng đôi khi, nếu bạn là người thích sự độc lạ thì sẽ thấy thật may mắn khi gặp các kết cấu sợi đặc biệt hơn như vân sóng, vân sỏi, vân mái ngói... Những đường vân bạn nhìn thấy, đó là những dấu ấn riêng có của từng giống loài, nó không chỉ hình thành trong quá trình sinh trưởng của 1 chú bò, nó là những kế thừa từ nguồn cuội từ tít xa thật xa.

Vân Sóng Nước

9. Sắc trầm

Da nguyên bản có thể nhuộm được tất cả các màu sắc bạn muốn, tuy nhiên sẽ luôn mang một sắc thái trầm ấm bởi cốt nền là những sợi mộc tự nhiên. Vậy nên màu sắc dù có rực rỡ đến mấy vẫn trở nên khiêm nhường, giản dị và gần gũi khi lên màu trên những tấm da nguyên bản.

Mỗi thời điểm, chúng ta có thể xôn xao, rạo rực với một sắc màu tươi sáng, sự lấp lánh lung linh diệu kỳ nào đó, nhưng điều cuối cùng đọng lại để thấy bình yên, thư thái, ấm áp và tin cậy luôn là những sắc màu mộc mạc như màu của đất đá, vỏ cây, của lá, của cây cỏ. Bởi vậy, khi cầm trên tay miếng da tự nhiên, từ vô thức bạn sẽ luôn muốn chạm, hít hà và nhắm mắt cảm nhận sự tuyệt vời của thiên nhiên ban tặng.

Sắc thái trầm của da nguyên bản

10. Kết

Đứng trước việc lựa chọn một lớp phủ màu để che hoàn toàn khuyết điểm hay lựa chọn mộc mạc, tì vết một cách tự nhiên phụ thuộc vào cá tính mỗi người, sự kiện chúng ta tham gia, thời tiết ngày hôm đó nắng mưa ẩm nóng, thói quen sử dụng hay đơn giản là điều gì khiến chúng ta thoải mái và tự do... Lựa chọn nào cũng sẽ đều trở nên tuyệt vời, lựa chọn nào cũng sẽ khiến các tấm da với những sứ mệnh khác nhau sẽ trọn vẹn hoàn thành nhiệm vụ của mình nếu người bạn đồng hành là chị em mình thêm hiểu để từ đó tỏ tường và thêm yêu mến.

Kính Nghề khắc Lạc Nghiệp, bởi vậy bằng tất cả sự nỗ lực, thợ da không chỉ ngày ngày chau chuốt từng đường may, mũi chỉ, nét sơn mà còn luôn hướng tới trau dồi kiến thức, hiểu biết sâu sắc về nguồn cội ngành nghề của mình để bày tỏ sự biết ơn đến Tổ nghề, tới khách hàng đã luôn thương mến và đồng hành. Đó cũng là cách người thợ da gửi lời trân trọng tới những tấm da thật đã yên tâm gửi gắm sứ mệnh của mình cho bàn tay người thợ Việt, để người thợ Việt tiếp nối và hoàn thành sứ mệnh đó một cách trọn vẹn.

Trong khuôn khổ bài viết, Thợ da có đặt tên để Việt hóa một số từ chuyên môn như:

1. Finished Leather - Da Hoàn Thiện

2. Semi Aniline - Da Bán Hoàn Thiện

3. Aniline - Da Chưa Hoàn Thiện

Một số từ chuyên ngành khác, thợ da xin phép giữ nguyên từ nguyên bản để đảm bảo tính chính xác cũng như thuận tiện nếu chị em cần tìm hiểu kỹ hơn qua các tài liệu chuẩn quốc tế.

Bài viết được soạn dựa thông tin được thu thập từ nhiều tài liệu chuyên môn; dựa trên kinh nghiệm, trải nghiệm và cả cảm xúc của người thợ da LECAS.

Trân trọng và biết ơn!