Thuộc da bò: Khám phá bí quyết tạo nên những sản phẩm da bền đẹp

Da bò từ lâu đã trở thành một chất liệu cao cấp được sử dụng rộng rãi trong ngành thời trang, nội thất và thủ công mỹ nghệ. Mà để tạo nên những sản phẩm bền đẹp chúng ta thường sử dụng, không thể dùng trực tiếp lớp da vừa lấy được. Lớp da đó phải trải qua một quá trình gia công xử lý tỉ mỉ bởi những người thợ da, chính là thuộc da. Trong bài viết dưới đây, LECAS sẽ cùng bạn tìm hiểu chi tiết hơn về quá trình này.

1. Quy trình thuộc da bò cơ bản từ A đến Z

Da bò sau khi lột khỏi xác bò cần được bảo quản bằng cách làm khô, ướp muối hoặc đông lạnh để ngăn ngừa vi khuẩn phân hủy. Sau đó, lớp da này được vận chuyển từ trang trại đến các xưởng thuộc da hoặc “bay” đến những xưởng sản xuất túi da. Sau đó, người thợ da mới bắt đầu thực hiện quy trình thuộc da bò chính xác với các bước:

1.1. Tái tạo độ ẩm cho lớp da

Vì để vận chuyển và bảo quản, da bò được làm khô hoặc ngâm muối, lớp da mất đi độ ẩm ban đầu. Vậy nên bước đầu tiên, người thợ sẽ ngâm nước để phục hồi độ ẩm ban đầu, giúp da mềm mại và dễ dàng xử lý hơn. Độ ẩm thích hợp nhất của da bò phải vào khoảng 60 đến 70%, da được làm khô sẽ phải ngâm lâu nhất. Thông thường, thời gian người thợ dùng cho công đoạn này là 5 đến 7 tiếng tùy cách bảo quản.

Quy trình thuộc da bò cơ bản từ A đến Z

1.2. Xử lý da và làm sạch bên ngoài

Loại bỏ lông và các mô mỡ bám trên da bằng cách ngâm trong dung dịch vôi hoặc sử dụng máy tẩy lông chuyên dụng. Sau đó, người thợ lại phải tách lớp biểu bì (lớp da bên ngoài) ra khỏi lớp hạ bì (lớp da bên trong) bằng thủ công hoặc máy móc. Những loại da tốt, cao cấp thì người thợ hầu như phải thực hiện công đoạn này bằng tay.

1.3. Ngâm da với nước vôi trong

Độ pH cao sẽ làm sạch mô mỡ và da lông còn sót lại sau quá trình xử lý ban đầu là công nghệ thuộc da quan trọng. Thợ da sẽ pha các loại hóa chất rồi ngâm lớp da vào trong dung dịch, quá trình này phải khuấy đều để dung dịch dễ ngấm hơn. Thời gian ngâm da là từ 12 đến 18 tiếng, cứ cách một tiếng lại phải khuấy liên tục 5 đến 10 phút.

1.4. Làm sạch nước vôi sau khi ngâm

Sau khi ngâm, người thợ phải làm sạch dung dịch đọng lại trên da, nếu để lâu sẽ làm hỏng cấu trúc da. Trong bước này thì người thợ sẽ bào mỏng lớp da bò theo nhu cầu sử dụng, nhưng thường sẽ giữ nguyên để đảm bảo cấu trúc da.

1.5. Làm mềm da

Thợ da sẽ sử dụng các loại dung dịch để ngâm, thường sử dụng nhất là muối kiềm crom. Lớp da sẽ mịn, mềm và sáng bóng hơn. Quá trình này sẽ mất từ 12 đến 14 tiếng, người thợ phải khuấy hoặc đảo mặt da liên tục trong 5 phút, cứ cách 2 tiếng lại thực hiện.

1.6. Hoàn thiện

Trong giai đoạn này thì người thợ sẽ thực hiện các công đoạn cuối cùng của giai đoạn thuộc da, bao gồm:

• Nhuộm màu: Sử dụng các loại thuốc nhuộm da chuyên dụng để tạo màu sắc mong muốn cho da.

• Bôi dầu, sáp: Bôi dầu hoặc mỡ động vật lên da để tăng độ mềm mại, dẻo dai và tăng khả năng chống thấm nước.

• Làm mềm: Sử dụng máy hoặc tay để làm mềm da, tăng độ dẻo dai và đàn hồi. Những sản phẩm chất lượng thì bước này, người thợ sẽ thực hiện hoàn toàn bằng tay.

Quy trình thuộc da được thực hiện trong các nhà xưởng

Trong giai đoạn ngâm da, dung dịch được sử dụng là crom hoặc là các loại thảo mộc. Đây cũng là hai phương pháp thuộc da bò phổ biến nhất hiện nay được thợ da sử dụng.

Xem thêm: Các loại da làm túi xách bền, đẹp và chất lượng

2. Các phương pháp thuộc da bò phổ biến hiện nay

2.1. Thuộc da bằng hóa chất (Thường là Crom)

Đây là phương pháp thuộc da phổ biến nhất hiện nay, chiếm hơn 80% sản lượng da thuộc trên toàn thế giới. Người thợ sẽ dùng muối Crom để liên kết các protein trong da, tạo độ bền chắc, khả năng chống nước và độ dẻo dai cao. Quá trình thuộc da bằng Crôm diễn ra nhanh chóng, ít tốn kém hơn dùng thảo mộc.

• Chrome Tanning: Hóa chất sử dụng là Cr2(SO4)3.12(H2O) và một số loại cuối của Crom khác. 

• Alternative chemicals: Hóa chất sử dụng là Zirconi, Aldehyd, nhôm, Titan và muối của sắt.

• E Tawing: Phương pháp này dùng loại muối phèn kết hợp với muối nhôm, thêm các phụ gia khác như bột mì và lòng đỏ trứng.

• Phương pháp cổ truyền của Việt Nam: Da thuộc được ngâm trong dung dịch nước vôi trong 6 giờ, sau một tháng lại lấy ra để làm sạch lại.

2.2. Cách thuộc da bằng thảo mộc

Người thợ sẽ sử dụng các nguyên liệu tự nhiên như vỏ cây, quả, lá... để liên kết các protein trong da. Quá trình thuộc da thực vật diễn ra lâu hơn, tốn kém hơn và đòi hỏi nhiều kỹ thuật hơn so với dùng hóa chất. Da thuộc thực vật có độ bền cao, khả năng chống nước tốt và bề mặt cứng rắn hơn.

Thuộc da thủ công sử dụng thảo mộc để ngâm

Lớp da thuộc bằng thảo mộc có mùi thơm được lưu lại, khiến nhiều người yêu thích. Thời gian để hoàn tất quy trình thuộc da phải mất đến 60 ngày. Nhưng cũng bởi thế, giá cả của những sản phẩm thủ công này hiện rất cao.

Hiện tại, bạn có thể tự thuộc da tại nhà vì những nguyên liệu, dụng cụ bày bán rộng rãi và khá dễ tìm. Nội dung dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết cách chọn nguyên liệu và xử lý để tự thuộc da bò tại nhà.

3. Chất liệu và dụng cụ cần thiết cho việc thuộc da bò

Tất nhiên chất liệu quan trọng nhất trong quá trình thuộc da chính là da bò. Bạn có thể mua da bò tươi hoặc mua từ những nơi bán da thuộc sẵn. Ngoài ra, bạn cần chuẩn bị thêm các loại hóa chất như muối Crom, axit, dung dịch tẩy rửa, chất trung hòa… tùy theo phương pháp thuộc da bạn sử dụng.

Bên cạnh đó, nếu muốn thuộc da tại nhà, bạn nên chuẩn bị thêm đầy đủ các dụng cụ như:

• Dao: Dao sắc bén được sử dụng để cắt, tỉa và xử lý da. Bạn nên chọn đủ các kích cỡ dao, đảm bảo lưỡi đủ sắc bén.

• Thớt: Thớt gỗ hoặc nhựa được sử dụng để bảo vệ bề mặt làm việc khi cắt da.

• Bồn tắm: Bồn tắm lớn được sử dụng để ngâm da trong dung dịch hóa chất, nếu không có bạn có thể mua các loại chậu lớn.

• Găng tay: Găng tay cao su được sử dụng để bảo vệ tay khỏi hóa chất và khỏi tổn thương khi xử lý da.

• Máy chà nhám: Máy chà nhám được sử dụng để làm mịn bề mặt da.

• Dụng cụ đánh bóng.

Chất liệu và dụng cụ cần thiết cho việc thuộc da bò

Sau khi chuẩn bị đủ các nguyên liệu và dụng cụ, bạn có thể tự thực hiện tại nhà. Dưới đây là cách thuộc da bò đơn giản nhất của thợ da LECAS.

4. Hướng dẫn thuộc da bò đơn giản tại nhà

Về cơ bản, quy trình thực hiện tại nhà tương tự với công nghệ thuộc da bò của thợ ở xưởng. Nhưng tự làm ở nhà thì những công đoạn dùng máy sẽ được giản lược, những công đoạn ngâm hóa chất sẽ tỉ mẩn hơn.

• Sơ chế da: Ngâm da trong nước sạch để loại bỏ bụi bẩn, máu thịt bám trên da rồi bắt đầu tẩy lông. Bạn ngâm da trong dung dịch muối pha loãng (khoảng 200g muối/lít nước) trong 2-3 ngày rồi dùng dao cạo sạch lông.

• Tẩy vôi: Ngâm da trong nước sạch pha thêm chút giấm hoặc nước vôi trong để trung hòa độ pH, sau đó rửa sạch lại bằng nước.

• Thuộc da: Dùng dung dịch Crom hoặc Kali bicromat để tạo muối kiềm để ngâm da trong đó. Vớt da ra, rửa sạch và phơi khô với nhiệt độ thích hợp chỉ ở khoảng 26 đến 27 độ chứ không nên gắt quá.

• Hoàn thiện: Lớp da lúc này vẫn còn nước và có nhiều độ ẩm, vậy nên phải bào mỏng và ép nước ở trong ra bớt. Sau đó để hoàn thiện lớp da thuộc đẹp thì cần thêm bước nhuộm màu, đánh bóng hoặc bôi sáp.

Hướng dẫn thuộc da bò đơn giản tại nhà

5. Mẹo bảo quản da bò thuộc hiệu quả

Để giữ cho sản phẩm da bò thuộc luôn bền đẹp và sáng bóng như mới, thợ da LECAS sẽ gợi ý cho bạn một số mẹo bảo quản sau:

• Tránh để da bò tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời dù trong giai đoạn phơi để giảm độ ẩm. Bạn chỉ nên bảo quản da bò ở nơi khô ráo, thoáng mát và tránh nơi ẩm ướt.

• Nếu trời nồm ẩm, bạn phải sử dụng máy móc hoặc phun một lớp chống thấm, chống ẩm mốc trên bề mặt da.

• Bôi dầu/mỡ động vật hoặc kem dưỡng da chuyên dụng lên da để giữ cho da mềm mại và dẻo dai.

• Khi vận chuyển hay sắp xếp không nên quăng quật quá mạnh sẽ tạo ra những vết xước, giảm thẩm mỹ và giá trị của lớp da.

• Không treo, móc tấm da lên vật sắc nhọn sẽ làm hỏng lớp da bên ngoài.

Qua bài viết trên đây, LECAS đã cùng bạn khám quá quá trình thuộc da theo quy chuẩn chi tiết nhất. Nếu bạn muốn sở hữu những chiếc túi từ da thật chất lượng, hãy liên hệ với chúng tôi qua số +840911056782 nhé!

Có thể bạn quan tâm: Các loại da bò chuyên sản xuất túi da trên thị trường